Hệ thống trong triết lý đầu tư giá trị của Warren Buffett và Charlie Munger cơ bản nhà đầu tư cần hiểu sâu các khái niệm sau: Giá trị nội tại (Intrinsic value); Biên an toàn (Margin of safety); Giá thị trường (Market price); vòng tròn hiều biết (circle of understanding); dòng tiền tự do (Free cash flow); lãi kép (Compond interest); tâm lý mua bán (Psychology). Cụ thể:
1. Giá trị nội tại (intrinsic Value) hay gọi là giá trị thực
Được hiểu là toàn bộ dòng tiền nhận trong tương lai được chiết khấu về hiện tại theo mức lãi suất chiết khấu tại thời điểm tính toán trong suốt vòng đời tồn tại của doanh nghiệp đó.
Ví dụ: Timebuysell mua toàn bộ doanh nghiệp A, năm thứ 1 nhận được 1 tỷ, năm thứ 2 nhận được 2 tỷ, năm thứ 3 nhận được 3 tỷ, năm thứ 4 nhận được 4 tỷ, năm thứ 5 nhận được 5 tỷ, đến năm thứ 6 giải thể hoặc bán toàn bộ doanh nghiệp A và nhận được 10 tỷ. Giả sử với lãi suất chiết khấu = lãi suất ngân gửi tiết kiệm hiện tại 6%/năm.
Vậy giá trị nội tại của doanh nghiệp A là = 1/(1+6%)1+ 2/(1+6%)2 + 3/(1+6%)3 + 4/ (1+6%)4 + 5/(1+6%)5 + 10/(1+6%)6
Benjamin Graham người thày của Warren Buffett từng ví trong ngắn hạn ngài thị trường như một máy bỏ phiếu nhưng trong dài hạn như một cái cân. Ý muốn nói trong ngắn hạn giá thị trường của cổ phiếu có thể chênh lệch so với giá trị thực hay còn gọi là giá trị nội tại, nhưng trong dài hạn giá trị thị trường sẽ xoay quanh giá trị nội tại của nó.
2. Biên an toàn (Margin of safety)
Được hiểu là sự chênh lệch giữa giá trị nội tại so với giá thị trường của một cổ phiếu. Hay nói cách khác là giá trị nội tại của doanh nghiệp so với vốn hoá của doanh nghiệp (tức giá thị trường cổ phiếu x số lượng cổ phần của doanh nghiêp).
Ví dụ: Giá cả thị trường của 1 cổ phiếu Vinamilk (VNM) là 29.12.2023 là 70.000 đồng, giả sử giá trị nội tại của cổ phiếu VNM giả sử là 100.000 đồng, Biên an toàn = 100.000 đồng - 70.000 đồng = 30.000 đồng. Đây được hiểu cổ phiếu Vinamilk đang giao dịch dưới giá trị thực của nó, khi giá thị trường càng thấp hơn so với giá trị nội tại thì biên an toàn càng lớn, càng hấp dẫn đối với nhà đầu tư.
3. Vòng tròn hiểu biết (Circle of Understanding)
Warren Buffett muốn nói khi bạn đầu tư vào doanh nghiệp nào đó bạn nên hiểu rất rõ doanh nghiệp đó, ngành nghề doanh nghiệp đó làm. Tránh hiểu biết nửa vời, không hiểu sâu rất nguy hiểm.
Warren Buffet nói: "Bạn không cần phải hiểu hàng ngàn doanh nghiệp, chỉ cần hiểu doanh nghiệp trong vòng tròn hiểu biết của mình là đủ, hãy tránh xa những doanh nghiệp mà bạn không hiểu biết"
Ví dụ: Bạn là chuyên gia trong lĩnh vực thuỷ điện chẳng hạn Buffett khuyên bạn nên tìm hiểu những cơ hội trong những công ty thuỷ điện đang niêm yết, hoặc bạn hiểu rất rõ ngành vận tại nên tìm hiểu những trong nghiệp trong ngành đó để tìm kiếm cơ hội đầu tư.
4. Giá cả thị trường ( Market price):
Là giá cổ phiếu đang được giao dịch trên thị trường, giá cổ phiếu liên tục thay đổi theo thời gian giao dịch.
5. Tâm lý mua bán (Buying and selling Psychology):
Warren Buffett và Charlie Munger muốn nói khi bạn xác định được giá trị nội tại của doanh nghiệp bạn kiên trì chờ đợi cho đến khi giá trị thị trường giảm thấp hơn giá trị nội tại của doanh nghiệp để có biên an toàn mới thực hiện mua vào cổ phiếu.
Muốn làm tốt điều đó Warren Buffett và Charlie Munger khuyên nhà đầu tư khi mua cổ phiếu hiểu rất rõ doanh nghiệp, hiểu ngài thị trường thường cảm xúc lúc chán nản, lúc hưng phấn và quan trọng là nhà đầu tư cần hiểu bản thân mình có mục tiêu đầu tư rõ ràng, cụ thể về số vốn thời gian, lãi suất kỳ vọng, có tư duy độc lập, logic.
Warren Buffett từng nói: "Nếu bạn không thể kiểm soát được cảm xúc trong đầu tư bạn không thể kiểm soát được tiền của mình".
Ngài thị trường ở đây được hiểu bao gồm: Các cá nhân, tổ chức tham gia thị giao dịch trên thị trường chứng khoán.
6. Lãi kép (Compound interest):
Hiểu đơn giản là lãi nhập gốc và tiếp tục tính lãi ở các kỳ tiếp theo.
Ví dụ: Vốn đầu tư ban đầu : 100 triệu, lãi kép mỗi năm là 10%/năm, số lãi được nhập gốc tính lần tiếp theo. Tính trong 3 năm
Lãi năm thứ 1 = 100 triệu x 10% = 10 triệu, Lãi năm thứ 2 = (100 triệu +10 triệu)x10%= 11 triệu; Lãi năm thứ 3 = (110 triệu + 11 triệu)x10%= 12,1 triệu. Vậy tổng số tiền nhận được sau 3 năm = 100+ 10 triệu+ 11 triệu + 12,1 triệu = 133,1 triệu.