Hệ thống trong triết lý đầu tư giá trị của Warren Buffett và Charlie Munger cơ bản nhà đầu tư cần hiểu sâu các khái niệm sau: Giá trị nội tại (Intrinsic value); Biên an toàn (Margin of safety); Giá thị trường (Market price); vòng tròn hiều biết (circle of understanding); dòng tiền tự do (Free cash flow); lãi kép (Compond interest); tâm lý mua bán (Psychology). Cụ thể:
Là giá trị thực của doanh nghiệp, được xác định bằng cách chiết khấu toàn bộ dòng tiền tương lai về hiện tại theo một lãi suất chiết khấu phù hợp.
Ví dụ: Timebuysell mua doanh nghiệp A và nhận được dòng tiền từ năm 1 đến năm 5 cùng số tiền từ việc bán doanh nghiệp vào năm 6. Các dòng tiền này được chiết khấu với lãi suất 6% để xác định giá trị nội tại.
Theo Benjamin Graham, trong ngắn hạn thị trường giống như máy bỏ phiếu (cảm xúc chi phối giá cổ phiếu), nhưng về dài hạn thị trường hoạt động như chiếc cân (giá cổ phiếu sẽ phản ánh giá trị thực).
Biên an toàn là khoảng cách giữa giá trị nội tại và giá thị trường của cổ phiếu. Biên càng lớn, mức độ an toàn khi đầu tư càng cao.
Ví dụ: Cổ phiếu Vinamilk (VNM) có giá thị trường 70.000 đồng và giá trị nội tại 100.000 đồng, biên an toàn = 100.000 - 70.000 = 30.000 đồng. Khi biên an toàn đủ lớn, nhà đầu tư có thể mua vào để giảm rủi ro.
Buffett khuyên nhà đầu tư chỉ nên đầu tư vào những doanh nghiệp mà mình hiểu rõ về ngành nghề, mô hình kinh doanh, lợi thế cạnh tranh và rủi ro.
Ví dụ: Nếu bạn là chuyên gia trong ngành thủy điện, hãy tập trung vào các doanh nghiệp thủy điện đang niêm yết thay vì mạo hiểm với những ngành bạn không am hiểu.
“Hiểu sâu một vài doanh nghiệp tốt còn hơn hiểu nửa vời hàng nghìn doanh nghiệp.” – Warren Buffett
Là giá cổ phiếu được giao dịch trên thị trường, thay đổi liên tục dựa trên cung cầu và tâm lý thị trường.
Warren Buffett nhấn mạnh rằng nhà đầu tư cần kiên nhẫn chờ giá thị trường thấp hơn giá trị nội tại để mua vào với biên an toàn cao. Điều này đòi hỏi kiểm soát cảm xúc và tư duy logic trước sự biến động của thị trường.
Ngài thị trường luôn có lúc hưng phấn hoặc hoảng loạn, nhưng nhà đầu tư thành công phải kiên định với mục tiêu và hiểu rõ bản thân.
“Nếu bạn không kiểm soát được cảm xúc, bạn sẽ không kiểm soát được tiền của mình.” – Warren Buffett
Lãi kép là lãi nhập gốc và tiếp tục tính lãi ở các kỳ sau. Đây là yếu tố then chốt giúp tài sản tăng trưởng vượt trội trong dài hạn.
Ví dụ: Vốn đầu tư ban đầu 100 triệu, lãi kép 10%/năm:
“Lãi kép là kỳ quan thứ 8 của thế giới.” – Albert Einstein
Tóm lại, thành công trong đầu tư không đến từ việc đoán trước thị trường, mà từ việc hiểu rõ giá trị thực, kiên nhẫn và tận dụng sức mạnh lãi kép.